Oksidacija

Oksidacija je u vinu česta pojava vezivanja nekih njegovih sastojaka s kisikom (odnosno za preraspodjelu elektrona u kojima se povećava negativni naboj atoma kisika i dr. atoma koji se vežu s kisikom), pa se oksidacijom naziva i oduzimanje vodika od neke tvari (dehidrogenacija). Te reakcije kataliziraju enzimi (dehidrogenaze, oksidaze i peroksidaze), a najpoznatije, i za vinare najneugodnije, su polifenoloksidaze, tirozinaza (o-polifenoloksidaza) i lakaza (p-polifenoloksidaza), s tim da ovaj drugi enzim, koji sintetizira Botrytis cinerea pričinjava veće probleme u tehnologiji vina, stoga, jer je otporniji na SO2, povišenu temperaturu i na razlike pH vrijednosti, a ne odstranjuje se ni bentonitom. Dakle, ima širi spektar djelovanja, uzrokujući posmeđivanja vina.

Uz nastajanje negativnoga (oksidacija), smanjuje se pozitivni naboj (redukcija), pa ove složene, uzajamne i istodobne promjene nazivamo oksidoredukcijskim reakcijama i izražavamo kao redoks potencijal to ili kao razliku u potencijalu (između platinske i kalomelove elektrode i iskazujemo u milivoltima), odnosno kao koncentraciju molekularnog vodika (ili kao log (H2) koji se iskazuje kao konc. H pod pritiskom od 1 bara, a kreće se od 0 do 42). Ako je rH ispod 15 pokazuje reduktivno, a rH iznad 25 oksidativno stanje u vinu. SO2 kao jak akceptor kisika snižava rH i koči oksidaciju (starenje maderizaciju) vina.

O prevenciji, tj. sprječavanju oksidacije mošta i vina, suvremena tehnologija i te kako vodi računa, pa se odgovarajućim strojevima nastoji postupak vinifikacije obaviti bez kontakta sa zrakom, tj. u atmosferi inertnog plina dušika (N2) ili ugljičnog dioksida (CO2). Pravilno sulfitiranje, tj. pravilnim dodatkom anhidrida sumporaste kiseline (SO2) također se koči oksidacija, ali na to se utječe i temperaturom mošta i vina. Naime, kod nižih se temperatura enzimi inaktiviraju, a jednako tako i proces vezivanja kisika za određene tvari u moštu i vinu, bez obzira na činjenicu da je kod nižih temperatura topivost kisika veća. Vinari znaju da svako pretakanje s kojim mošt i vino dolazi u kontakt sa zrakom pospješuje oksidaciju, pa će njihov broj svesti na najmanju moguću mjeru, a odgovarajućim otvorima na vrhu cisterne tzv. “grlima” na cisternama nastojat će smanjiti i površinu mošta i vina što je u dodiru sa zrakom. Kao što je rečeno, oksidaciju kataliziraju enzimi i metali u moštu i vinu, pa se odgovarajućim postupcima (npr. bistrenjem bentonitom i drugim bistrilima, kao i sulfitiranjem itd.) nastoji spriječiti da neke od tih tvari nepotrebno dospiju u vino (metali), odnosno da se neke od njih odstrani (bistrilima) ili inaktivira i blokira (SO2). Odstranjenjem bjelančevina iz mošta i vina (a enzimi su također bjelančevine), smanjit će se oksidacija. Kao što je već na više mjesta u ovom leksikonu razjašnjeno, na oksidaciju se može značajno utjecati i pravilnim određivanjem trenutka berbe (prezrelo grožđe je već djelomično oksidiralo na trsu), pravilnim transportom grožđa do mjesta preradbe i dakako, tehnološkim postupkom preradbe. Uz već spomenuti antioksidant SO2, spomenimo i askorbinsku kiselinu (C vitamin).

Povezano

Secco

Uz manje korišten, (tal.) izraz asciutto, što također znači suho, najčešće upotrebljavani naziv za označavanje tipa

Kvercetin

Kvercetin je tvar iz skupine bioflavonoida koja iz kožice grožđa maceracijom dospjeva i u vino (proizvedeno iz ...

Vinska kultura

Kultura se pojmovno određenje kao jedan segment sveukupnog ljudskog naslijeđa, odnosno kao dio ukupnosti duhovnih i
Novosti